Kuruluş dönemini izleyen tarihsel gelişmeleri Roma, Bizans, Komnenos ve Osmanlı dönemi olarak 4'e ayırıp ayrı ayrı incelemek daha yararlı olabilir.
Roma Dönemi (MÖ 63-MS 395):
Romalılar, MÖ 63 yılında Pontos devletini yıkarak Doğu Karadeniz bölgesini egemenlik altına alırlar. Ne var ki gerek yerel kırallıkların direnişi gerek Roma ordusundaki iç çekişmeler bu egemenliğin kökleşmesini uzun süre geciktirir. Trabzon ancak MS 64 yılında Roma'ya bağlanır.
Bizans Dönemi (MS 395-1204):
Roma İmparatorluğu 395 yılında ikiye ayrılınca Trabzon gibi Akçaabat da Doğu Roma Imparatorluğu (Bizans) snırları içinde kalır.
Komnenoslar Dönemi (MS 1204-1461):
Bölgedeki Bizans egemenliğinin zayıflamasnı fırsat bilen Aleksios ve David Komnenos kardeşler, Gürcistan kraliçesi olan halaları Thamara'nın isteğiyle Gürcistan'dan Trabzon'a gelerek 1204 yılında Trabzon imparatorluğu'nu kurarlar. Devletin başına Aleksios Komnennos geçer. Kardeşi David Komnenos, batıya doğru akınlar yaparak devletin sımrlarını genişletme görevini üstlenir. Kısa sürede devletin sınırları eski Pontos sınırlarına ulaşır. .
Trabzon İmparatorluğu'nu kendi kurduğu devlete rakip gören İznik imparatoru Theodoros Laskaris ile anlaşan Selçuklar, Karadeniz ticaretini engeleyen Komnenoslar'a karşı savaş açarlar. Amasra ve Ereğli'yi ele geçiren Selçuklular Trabzon'u da kuşatırlar. Sinop savunması sırasında Selçuk hükümdarı İzzettin Keykavus'un eline geçen Aleksios her yıl Selçuklular'a vergi ödemek ve sınırlarını Kızılırmak'ın doğusuna çekmek koşuluyla özgürlüğüne kavuşur (1214). Komnenoslar'ın Selçuklular'a bağımlılığı Kösedağ Savaşı'na (1243) dek sürer.
Osmanlı Dönemi (1461-1922):
İstanbul'u fethettikten sonra Anadolu'nun kuzey bölümünü de topraklarına katarak tüm Anadolu'da Türk birliğini kurmak Fatih Sultan Mehmet'in en büyük ülküsüdür.
Fatih Sultan Mehmet, kimi kaynaklara göre 15 Ağustos, kimilerine göre 26 Ekim 1961 'de Trabzon'u fethederek bu ülküsüne ulaşır.
Böylece Komnenoslar dönemi kapanır. Akçaabat da Osmanlı İmparatorluğu'nun yapısı içinde yer alır.
Kaynak: Akçaabat-H.Gedikoğlu/Akçaabat Belediyesi Kültür Yayını I.